Lễ hội Bà Chợ Được - nơi gửi gắm ước vọng đầu Xuân
Cập nhật: 14/02/2014
Vào những ngày đầu Xuân, ở xã Bình Triều, huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam có một lễ hội rất độc đáo thu hút hàng vạn người tham gia, đó là Lễ hội rước cộ Bà Chợ Được.  

Lễ hội này có sự đan xen giữa yếu tố văn hóa, tâm linh và nghệ thuật; giữa tín ngưỡng dân gian và lịch sử dựng nước và giữ nước của cha ông, qua đó thể hiện lòng yêu nước và nêu cao chủ nghĩa anh hùng của dân tộc Việt Nam.

Theo truyền thuyết, từ xa xưa, Bình Triều là một vùng quê nghèo khó. Bà Chợ Được, khi sinh thời xuất thân "lá ngọc cành vàng" nhưng sau khi quy tiên, bà hóa thân thành một thiếu nữ bán hàng, lập ra chợ Được sầm uất nhằm phát triển kinh tế thương mại bên bến sông Trường Giang để giúp đỡ người dân địa phương. Để ghi nhớ công ơn bà, người dân nơi đây đã lập lăng thờ.

Lăng Bà Chợ Được đã được các vua triều Nguyễn sắc phong, Bà Chợ Được được phong Thượng đẳng thần. Lăng Bà được tỉnh Quảng Nam công nhận Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.

Lễ hội rước cộ Bà Chợ Được diễn ra trong hai đêm 11 và 12 tháng Giêng hàng năm. Lễ hội khắc họa đậm nét chân dung một vùng quê tuy còn nhiều gian khó nhưng rất trân trọng các giá trị lịch sử và rất đỗi anh hùng, vững bước đi lên.

Ngay từ ngày mùng 4 Tết, những người dân thôn 3 xã Bình Triệu - nơi tọa lạc Lăng Bà - đã tiến hành những công đoạn đầu tiên của hai bàn kiệu quan trọng nhất của lễ hội rước cộ.

Một bàn kiệu được dùng để rước sắc Bà, một bàn kiệu để rước sắc phong của vua và Bằng công nhận Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh đối với Lăng Bà.

Các bàn cộ được người dân rước đi vòng quanh các ngã đường trong xã vào hai đêm liền để thể hiện lòng thành kính, tri ân.

Lão ông Nguyễn Rân, người dân xã Bình Triều, huyện Thăng Bình, Quảng Nam cho biết, từ bao đời nay, tất cả các thế hệ trong làng, không phân biệt tuổi tác hay giới tính, đều hết mực thành tâm đối với lễ hội.

Cùng với nguồn kinh phí hỗ trợ 100 triệu đồng của Ủy ban Nhân dân huyện Thăng Bình, người dân xã Bình Triều đã đóng góp hàng trăm ngày công lao động, trưng dụng nhiều vật dụng của gia đình và đóng góp thêm kinh phí để phục vụ cho lễ hội.

Mong muốn lớn nhất của cụ Rân cũng như người dân Bình Triều là mãi kế tục truyền thống của cha ông để giữ gìn nét đẹp văn hóa này.

Ngoài hai bàn cộ rước sắc Bà và cộ bàn rước Sắc phong của vua, năm nay, lễ hội có thêm các bàn cộ tái hiện các truyền thuyết Sơn Tinh-Thủy Tinh; Phù Đổng Thiên Vương; chân dung vị anh hùng dân tộc vua Quang Trung-Nguyễn Huệ đại phá quân Thanh và đặc biệt là bàn cộ tái hiện giây phút lịch sử kéo cờ chiến thắng trên nóc hầm tướng Christian de Castries nhân kỷ niệm tròn 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ.

Để làm bàn cộ này, dưới sự điều hành của các nghệ nhân, người dân trong thôn đã chuẩn bị mọi vật liệu từ những ngày trước Tết. Mỗi người đảm nhận một công việc khác nhau. Tất cả mọi người đều nhiệt tình trong việc đóng góp sức người, sức của và mong chờ đến ngày "trình làng" tác phẩm của mình.

Ông Trần Văn Thức, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Thăng Bình, Trưởng Ban chỉ đạo các hoạt động lễ hội huyện Thăng Bình cho biết để lưu truyền Lễ hội rước cộ Bà Chợ Được, huyện Thăng Bình sẽ phối hợp với địa phương nghiên cứu một cách bài bản các hoạt động của lễ hội. Trên cơ sở đó có sự đầu tư thích đáng, nhằm nâng tầm quy mô cũng như sự lan tỏa của lễ hội đến với cộng đồng, gắn liền với các hoạt động văn hóa tinh thần trong việc xây dựng đời sống văn hóa mới ở khu dân cư.

Lễ hội rước Cộ Bà Chợ Được thường được kết thúc với màn thả hoa đăng trên sông Trường Giang như một lời tri ân với tổ tiên và ước vọng một năm mới mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an./.

Vietnam+