Hồ có diện tích bề mặt khoảng 30km², độ sâu trung bình 11m (chỗ sâu nhất 29m), dung tích 345 triệu m³ nước, 1 đập chính, 10 đập phụ. Hồ có chức năng cung cấp nước tưới cho 21.136ha đất canh tác, nước sinh hoạt cho người dân ở các huyện Cẩm Xuyên, Thạch Hà và TP. Hà Tĩnh; chống lũ quét, xói mòn cho vùng hạ du; ngăn chặn lũ lụt của sông Rào Cái; cải tạo môi trường sinh thái, cảnh quan thiên nhiên.

Bao quanh hồ là 11.811ha rừng tự nhiên, 261ha rừng trồng thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ. Đây là khu rừng kín thường xanh phong phú về các loại động, thực vật, trong đó, thực vật chủ yếu là các loại cây lấy gỗ có tên trong sách đỏ Việt Nam như lim xanh, sến mật, gụ, lau, vàng tâm, trầm hương, song mật, lát hoa, côm bạch mã, chùm bao Trung Bộ, bời lời vàng…, các loại cây mộc lan, phong lan đẹp như quế hương, tai tượng, tai trâu, đuôi chồn, nghinh xuân, phượng vĩ; động vật có nhiều loài quý hiếm có tên trong sách đỏ Việt Nam như: trĩ sao, vượn đen, gà lôi hồng tía, gà lôi lam mào đen, ngan cánh trắng, gấu, tê tê, sóc bay…

Đến hồ Kẻ Gỗ, ngoài dịp ngồi trên thuyền máy lướt sóng, băng dòng chiêm ngưỡng khung cảnh hồ nước trong xanh in bóng núi non mây trời, hay khám phá những khu rừng bạt ngàn, xanh tốt ở hai bên bờ hồ, du khách còn có dịp thưởng thức các món ăn dân dã, đặc trưng là món cá mè, cá trắm nướng.

Với cảnh quan thiên nhiên đẹp và giá trị đa dạng sinh học cao, vùng hồ Kẻ Gỗ đã được tỉnh Hà Tĩnh xác định là một trong những trọng điểm du lịch ưu tiên đầu tư phát triển trong Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2005-2020. Vừa qua, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã phê duyệt đồ án quy hoạch chung xây dựng Khu du lịch Hồ Kẻ Gỗ đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Đây cũng là cơ sở để triển khai lập quy hoạch chi tiết các dự án đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hệ thống cơ sở vật chất phục vụ du lịch.

Theo đó, Khu du lịch Hồ Kẻ Gỗ sẽ được đầu tư xây dựng với quy mô 4.816ha (bao gồm diện tích mặt nước 2.030ha, đất đồi núi thấp ven hồ và đất hiện trạng khoảng 2.786ha), trên địa bàn 2 xã Cẩm Mỹ và Cẩm Thạch (huyện Cẩm Xuyên), theo đúng tính chất của một khu du lịch sinh thái tổng hợp với các dịch vụ du lịch đa dạng, chất lượng cao, hấp dẫn du khách, góp phần tạo động lực phát triển du lịch cho cả vùng.

Khu du lịch gồm 7 khu chức năng chính, đó là: Khu trung tâm dịch vụ đầu mối (nằm ở phía bắc hồ Kẻ Gỗ, bám dọc theo tỉnh lộ 22) với chức năng cung cấp hàng hóa, các dịch vụ vui chơi giải trí kết hợp phục vụ khách lưu trú; khu nghỉ dưỡng (nằm dọc theo bờ bắc của hồ Kẻ Gỗ) với chức năng phát triển các loại hình du lịch nghỉ dưỡng tương tự các khu resort cao cấp; khu du lịch cuối tuần (nằm ở phía tây hồ Kẻ Gỗ) với chức năng phát triển hệ thống cơ sở lưu trú, dịch vụ, vui chơi giải trí phục vụ khách du lịch cuối tuần; khu vui chơi giải trí đặc biệt (nằm ở phía đông hồ Kẻ Gỗ) gồm các loại hình vui chơi giải trí đặc biệt kết hợp nghỉ dưỡng; khu du lịch sinh thái tâm linh (tọa lạc trên đảo Cụ Duẩn – hòn đảo giữa hồ Kẻ Gỗ); khu công viên chuyên đề (nằm phía đông hồ Kẻ Gỗ, tiếp giáp khu du lịch tâm linh); khu cây xanh cảnh quan phát triển trên cơ sở rừng tự nhiên ở hai bên bờ hồ Kẻ Gỗ có chức năng phục vụ du lịch sinh thái, dã ngoại, tham quan, cắm trại...

Khi Khu du lịch Hồ Kẻ Gỗ chính thức đi vào hoạt động sẽ trở thành điểm du lịch sinh thái lý tưởng hấp dẫn du khách trên tuyến du lịch tham quan các tỉnh khu vực miền Trung.

Thanh Hải